PHAN ĐÌNH DIỆU - Trang Thơ

Nếu như em về đây

Mưa nhẹ đường thôn gió vờn sóng lúa
Ôi xa rồi những ngày xưa êm ả
Những Tết xưa ấp ủ đợi chờ
Rảo bước đường quê nhớ tuổi ấu thơ
Lòng man mác bao ước mơ vời vợi
Xóm cũ đây rồi làng xưa êm ái 
Một bếp lửa hồng một tối đoàn viên 
Một ý trẻ thơ mơ ước hão huyền 
Ôi phút chốc cả sóng chiều xao động 
Thức dậy vô vàn ước vọng xốn xang 
Một bóng tre làng một bờ giếng ngọt 
Phải chăng em là tươi mát tình em 
Cả quê hương thân thiết êm đềm 

Trên mái tóc em dịu mềm vương vấn
Trong đôi mắt em trời xanh thăm thắm 
Trên môi em say đắm mặn mà 
Kết lại giờ đây em hỡi, tình ta 
Là em đó cả xa xưa sống lại 
Cả hôm nay và mãi mãi mai sau 
Như tiếng nói quê ta nghĩa nặng tình sâu 

Đã đến đây rồi với bước cầu quen thuộc 
Với mái nhà thân yêu 
Có mẹ già anh sớm sớm chiều chiều 
Ngóng đợi em về chắt chiu thương mến
Tấm lòng quê dù chẳng diễn thành lời 
Trong khó nhọc vẫn ngời ngời hy vọng 
Và bà anh phơ phơ tóc trắng 
Tám chục tuổi tròn nghe tin em lòng bỗng hết héo hon 
Hết ốm hết đau sức già trẻ lại
Xay lúa đêm đêm tay chờ tay đợi 
Tấm lòng già khấp khởi thầm mong 
Và những đứa em thấp thỏm trong lòng
Chờ đón một tình thương gần gũi
Cả quê hương như êm đềm thân ái
Giang rộng tay mời đón bạn thương yêu 
Trong lòng quê thanh bạch cảnh nghèo 
Em yêu ơi! Nếu như em về đây...

Trên đường nhớ em

Nắng vàng Hà Nội trưa nay
Xa em kể tự phút này chia phôi
Cầm tay nhau chẳng nỡ rời
Rưng rưng mắt lệ nghẹn lời chia ly
Còi tàu vội giục chân đi
Buông tay ngơ ngẩn biết gì chăng em ?
Dõi trông tay vẫy dịu mềm, 
Bàng hoàng nào tưởng xa em, xa rồi.
Nỗi tình ngày ngắn đêm vơi
Bâng khuâng cảnh mới, bồi hồi niềm xưa.
Điều kia nửa tỏ nửa mờ
Lo âu để lại bây giờ một ai
Nhớ thương trĩu nặng đường dài
Nhủ mình thôi cố rút ngày chờ mong.

*
Chiều hôm đất Lạng Đồng Đăng
Đường qua biên giới chập trùng núi cao.
Nhìn quê mà dạ nôn nao
Vài dòng gửi lại biết nào tới em.

*
Dùng dằng chốc đã nửa đêm
Bằng Tường tàu đã sắp êm ghế ngồi.
Nhớ về Hà Nội xa xôi
Giờ này em hẳn đã rời Thủ đô
Ra về ai tiễn ai đưa
Chút lòng tưởng nhớ gọi là tiễn nhau.

*
Bằng Tường anh tới Liễu Châu
Em từ Hà Nội hẳn vào đến Vinh.
Đường đi hai hướng, hai mình
Mà lòng chỉ tưởng một mình đôi ta
Xa xôi nghìn dặm quê nhà
Trưa nay ai sẽ ra ga đón mình ?
Gió mờ cát bụi thành Vinh
Nắng trưa có nỡ sạm mình chăng em ?

*
Toàn Châu sương rủ màn đêm
Hiu hiu gió lạnh, êm đềm nhạc ru.
Đường xa quê lạ chiều thu
Bốn bề sương lạnh âm u bốn bề
Bồi hồi nhớ cảnh nhớ quê
Nhớ khi bếp lửa chiều về đợi ai
Cơm ngon canh ngọt sẵn bày
Nhanh về em nhé kẻo đây ngóng chờ.

*
Chập chờn nửa tỉnh nửa mơ
Qua đêm tỉnh giấc nào ngờ chiêm bao
Tưởng chừng như đó bên nhau
Nào hay xe vẫn cuốn mau dặm đường.
Trường Sa đó, nọ Hoành Dương
Mịch La chốn ấy, Nhạc Dương chốn này
Trên đường gợi gió gợi mây
Hồn xưa như vẫn đâu đây vật vờ
Nhạc Phi nơi nọ, oan xưa
Ly Tao còn đó, đâu giờ Khuất Nguyên ?
Nhớ xưa chiếc bóng bên đèn
Thương người chín suối tận miền xa xôi.
Giờ đây chân dạo quê người
Lòng quê man mác, tình đời vẩn vơ.

*
Đường xa gió cuốn bụi mờ
Thênh thang đất bạn, thẫn thờ lòng ai.
Trường Giang cầu rộng sông dài
Bên kia Hán Khẩu, bên này Vũ Xương
Ven đường chốn nọ Hán Dương
Câu thơ Thôi Hiệu vấn vương thuở nào.
Tứ thơ hiểu có là bao
Nhớ nhiều chỉ những buổi nào cùng em 
Quỳnh Đôi quê mẹ chiều êm
Thơ Đường nhấp giọng tình thêm đậm đà
“Hoàng hôn khuất bóng quê nhà”
Mới hai ngày đó mà xa nghìn trùng.

*
Càng đi càng những lạnh lùng
Đường lên phía Bắc mịt mùng trời mây
Khi về nóng bức chốn này
Giờ đi ngọn cỏ lá cây chớm vàng
Nghe buồn gọi gió thu sang
Nhớ về quê mẹ hẳn đang nắng chiều.
Càng đi càng nhớ càng yêu
Càng nhiều cách trở càng nhiều ái ân.
Khi về mỗi bước mỗi gần
Giờ đi một bước một phần xa xăm
Khi về rạo rực ước mong
Giờ đi canh cánh bên lòng nhớ thương
Từ xa thăm thẳm trùng dương
Em giờ chắc vẫn dõi đường bước anh.

*
Sáng nay tàu đến Bắc Kinh,
Trời thu mây nặng, lá xanh ngả vàng
Phố đông xe ngựa rộn ràng
Tiền Môn nẻo nọ, Thiên An lối này
Đường về chốn trọ là đây
Nhớ em, anh viết thư này gửi em.

*
Dừng chân nghỉ một ngày đêm
Sáng ra xe lại tiếp thêm đường dài
Kinh kỳ từ giã sương mai
Nào ai đưa tiễn, nào ai dặn dò
Đường xa lại cuốn bụi mờ
Bâng khuâng lại nhớ những giờ chia ly.
Kể từ lúc bước chân đi
Lòng riêng tưởng nhớ chẳng khi nào rời
Nhớ từ miệng nói mắt cười
Nhớ câu tâm sự, nhớ lời tỉ tê
Mái tranh nhớ buổi đi về
Chợ trưa nhớ lúc vai kề sánh vai
Thăm nhà nhớ những hôm mai
Đường trơn mưa bụi, bước ai gập ghềnh
Đêm hôm sốt mẩy vang mình
Nhớ ai lặn lội một mình canh khuya
Rồi ra nước nọ non kia
Ai chung ấm lạnh, ai chia ngọt bùi
Thương em góc biển chân trời
Tháng ngày đằng đẵng xa vời nhớ thương.

*
Chiều tà vàng nhạt ánh dương
Xe đưa lữ khách dặm đường nghỉ chân.
Nơi đây Vạn Lý Trường Thành
Nọ là biển biếc, non xanh ấy là
Trải bao dâu bể can qua
Ngang trời sừng sững, sơn hà lừng danh
Giờ đây bên bức cổ thành
Lò cao ngút khói, dập dềnh tàu khơi
Nghìn năm trẻ lại sức người
Mang tình thiên cổ, vọng lời non sông.

*
Đêm về trăng dãi lạnh lùng
Một màu đất bạc, một vùng trời xanh
Giờ đây thứ bảy quê mình
Ngắm trăng em có nhớ anh chăng là ?
Vừa thôi mới một tuần qua
Cũng chiều thứ bảy có ta, có mình.
Xa vời non nước mông mênh
Gửi hồn theo gió về Vinh xa vời
Cùng em, em nhé, dạo chơi
Trăng êm Bến Thủy, dịu trời Lam Giang
Gió mây, mây gió mơ màng
Nghe vờn sóng nước mà man mác lòng.

*
Đường qua bao núi bao sông
Mãn Châu đất rộng, mịt mùng thảo nguyên
Dập dềnh vừa một ngày đêm
Tinh mơ tàu đã tới miền biên khu
Lạnh lùng nghe gió vi vu
Nhìn ra chỉ thấy mịt mù sương mai.
Thẩn thơ tính tháng, tính ngày
Tròn ba tháng trước nơi đây đi về
Một lần biên giới xa quê
Giờ thêm biên giới đường về thêm xa
Tình quê thêm nỗi thiết tha
Nghĩ đường cách trở mà da diết tình.

*
Con đường Tây Bá thênh thênh
Nước non thăm thẳm, mông mênh đất trời.
Nơi đây thu tự lâu rồi
Quanh quanh chỉ thấy vàng rơi lá vàng
Một đi thêm một ngỡ ngàng
Dẫu quen mà vẫn mơ màng xa xôi.
Vẫn là lạ cảnh, lạ người
Lạ trăng lạ gió lạ trời lạ mây
Lại thêm nỗi nọ niềm này
Nên đêm thao thức, nên ngày thẩn thơ.
Quê hương xa khuất mịt mờ
Nhớ em nhẩm tính từng giờ xa em
Đêm ngày lại tiếp ngày đêm
Lạnh lùng cách trở lại thêm lạnh lùng
Tương tư bao nỗi bên lòng
Nhìn mây cũng đợi, nhìn trăng cũng chờ
Gió vờn tưởng tiếng ai mơ
Thoảng trông đèn dọi cũng ngờ bóng ai
Muôn trùng sương tối, nắng mai
Cảnh này tình ấy, khắc dài canh thâu.

*
Ngút ngàn hết Á sang Âu
Trời Nga vời vợi một màu mênh mang
Đất bằng rơi rụng lá vàng
Ven đường trắng lạnh những hàng bạch dương.
Tiễn đưa từ buổi lên đường
Mười ngày hơn vạn dặm trường đi qua.
Khuya về đến Mạc Tư Khoa
Thắm tình bạn đón, thiết tha nỗi tình,

Xa xôi giấc ngủ yên lành
Trong mơ có nhớ đón anh chăng mình ...

Hà Nội - Bắc Kinh - Mạc Tư Khoa
9, 1964
Phan Đình Diệu

Tết nhớ nhà

Tuyết rơi bao độ nhớ quê nhà
Đã mấy xuân rồi mãi mãi xa
Quê mẹ dẫu nay bừng khói lửa
Vườn xuân chắc vẫn nở đều hoa
Trông vời non nước lòng xao xuyến
Tưởng chút niềm riêng dạ thiết tha
Mỗi bước quê người thêm mỗi nhớ
Yêu thương như giục tấm lòng xa

Tình quê

Mười mấy năm về lại chốn này
Thời gian còn thoảng chút hương say
Mênh mang gió gợn niềm mơ ước
Một ánh trăng xa, những tháng ngày....

Đêm Vác-na

Đêm Vác-na nằm nghe sóng vỗ
Tiếng vọng thời gian dìu dặt gần xa
Xao xuyến bấy chút ngọt ngào thương nhớ
Như biển trời kia thấm dịu ánh trăng ngà...

Trưa Hamburg

Trưa Ham-buốc chờ tàu đổi chuyến
Chợt gặp đồng hương mà chẳng dám mừng
Ôi, đời phân chia cho người một nước
Vẫn xa nhau dù ở chốn tha hương

Người đã đến đây, từ đâu phiêu bạt?
Có mang theo một nỗi nhớ quê nhà
Một sợi mây chiều, một tia nắng sớm
Từ bầu trời đất nước vời xa?

Nhìn hút bóng người vào mịt mùng vô định
Tôi bỗng bâng khuâng một thoáng buồn....

Tặng bạn Phần Lan

Kính tặng GS. A. Salomaa và P. Turakainen

Quê bạn là đây, đầy tuyết trắng
Rừng thông dài trải suốt đường xa
Biết nhau nhiều mà nay mới gặp
Chuyện hàn huyên thân mật đậm đà

Đi cùng bạn, tôi thầm đếm bước
Nào mấy gần và mấy xa xôi
Để được gần nhau vài chuyện Toán
Phải vượt bao xa mấy dặm đời

Bạn kể: chưa lâu bạn cũng nghèo
Trong, ngoài lắm lúc cũng gieo neo
Nhìn bạn đời nay tôi nhẩm tính
Lận đận quê tôi vẫn đói nghèo

Uống với nhau đây một chén mừng
Mai rồi lại tiếp bước tha hương
Một chút gió lành từ đất bạn
Tôi giữ theo tôi những dặm trường...

Từ Cuba xa xôi

Cũng đó khoảng trời xanh, cũng đây làn gió thoảng
Mà sóng vỗ bờ kia là sóng Đại Tây Dương
Khoảng rộng không gian gợi chiều sâu ngày tháng 
Ánh trăng ngời kia phải ánh mắt quê hương 
Ôi đẹp một ánh trăng từ thủa ấy
Vẫn cùng ta đi khắp mọi nẻo đường
Khi đất Á, khi trời Âu biển Mỹ
Vẫn dõi lòng người qua những đại dương
Ta hiểu tình ta từ nửa vòng trái đất
Hiểu cái lắng sâu của cuộc sống bình thường
Bởi tự rất xa nhìn cái gần mới thật
Mới rõ tình người từ muôn dặm trùng dương

Gửi con

Tận quê xa, con ơi có hỏi
Giờ này đây, bố ở nơi đâu?
Trong giấc yên lành con có biết
Mảnh tình riêng bố gửi về đâu?  

Một góc trời Âu, bên bờ biển lạ
Trên bước lang thang đỗ lại nơi này
Trời Đan Mạch sương mù, mưa dóng dả
Mùa đông về se lạnh những hàng cây

Nơi đông vui mà không người quen thuộc
Nỗi cô đơn thấm lạnh mỗi tế bào
Một buổi thuyết trình, vài bạn sơ giao
Không khuây nổi lòng nhớ thương xa cách

Đất nước hiền hòa trên từng gương mặt
Trên mỗi sắc màu xanh đỏ thắm tươi
Chú ngựa rơm giữa vàng son lấp lánh
Chuyện An-đéc-xen như sống giữa cuộc đời

Mỗi làn gió cũng đùa vui hớn hở
Vuốt nhẹ mặt đường những thoáng lo âu
Và bao la trời thanh bình vạn thuở
Vẫn chứa hôm nay những xáo động muôn màu

Mỗi bước đất người nhớ về quê mẹ
Thương mỗi nếp nhăn vất vả sớm hôm
Chồng câu hỏi từng đêm dài quạnh quẽ
Ước một nét vui trên những gợn buồn

Và, con ơi,
Bố muốn tặng con một chú ngựa rơm
Trên gập ghềnh đường xa
con sẽ bước....

Ba bài Thơ Đường

Nghĩa lớn gọi về với nước non
Buồn vui đã trải cuộc vuông tròn
Rèn tài văn võ thời phiêu bạt
Gánh việc giang sơn thuở mất còn
Tình nặng ấy chưng tình đất nước
Nghiệp đời há kể nghiệp vàng son
Gốc thông đứng thẳng dầu mưa nắng
Để gió lành reo ngát nước non.

Một khối nghĩ suy, một khối tình
Nước non là đó, nọ là mình
Đã tròn một cuộc, bầu tâm huyết
Chưa thỏa đôi bề, lẽ tử sinh
Nghĩa nặng nhân tình còn quyến luyến
Ánh ngời tài trí vẫn lung linh
Nỗi đời chất chứa lòng ưu ái
Một khối nghĩ suy, một khối tình

Một tấm gương trong giữ vẹn tròn 
Sá bao công vượt suối trèo non 
Tay dù trắng, đẹp đời trong trắng 
Lòng vẫn son, bền chí sắt son. 
Từng trải nắng mưa lo nghiệp lớn 
Giờ vui mây nước mảnh tình con 
Đời còn sương bụi bao mờ tỏ 
Xin mãi long lanh ánh nguyệt tròn.

Mừng thầy nay thọ bảy mươi tròn 
Sáu nổi một chìm với nước non 
Tính toán một đời hai tay trắng 
Chắt chiu hai tốt một lòng son 
Lơ thơ lui tới trò và bạn 
Ríu rít ra vào cháu với con 
Dẫu biết bảy mươi xưa nay hiếm 
Vẫn mong thầy thọ đến trăm tròn. 

Phụ lục – Thơ Văn Xuân Hương

Năm mươi năm chặng đường dài 
Em và anh đã tuổi ngoài bảy mươi 
Bên nhau hơn nửa cuộc đời
Vẫn còn duyên nợ như thời trẻ trung 
Ngày xưa sóng gió bão bùng 
Anh còn đứng vững gốc thông giữa đời
Em dù cuộc sống chơi vơi
Mãi là người vợ trọn đời bên anh 
Giờ đây cây đã đâm cành 
Cháu con ríu rít vây quanh ông bà 
Hạnh phúc không phải đâu xa
Hạnh phúc đang ở quanh ta rất gần 
Các con nay đã trưởng thành 
Bạn bè thân hữu có mình có ta
Thời gian dĩ vãng trôi qua 
Năm mươi năm ấy khó nhòa trong tim

Mừng anh sang tuổi 70
Vẫn vui nghiên cứu vẫn say giảng bài 
Vẫn nhiều bè bạn thăm chơi 
Vẫn còn nhớ hết từng người năm xưa 
Mừng anh đang có mẹ già 
Còn ba xuân nữa cụ bà bách niên 
Cháu con chắt chút khắp miền 
Bên cây cổ thụ vững bền gia phong 

Mừng anh con gái cùng chồng 
Về quê công tác sống chung một nhà 
Có thằng cháu ngoại lên ba 
Giống ông như tạc bà càng thêm vui 
Mừng anh đang có vợ hiền 
Cùng nhau chia sẻ nỗi niềm riêng tư 
Cháu con đang ở phương xa
Chúc mừng bố mẹ cả nhà cùng vui

Không ai mà dại như tôi
Lấy chồng làm toán thế thôi đã đành 
Đêm dài thức suốt thâu canh
Lại thêm con gái đồng hành cùng cha 
Để rồi tất cả việc nhà 
Một mình gánh vác vào ra một mình 
Được hai chàng rể tận tình
Cũng làm Tin, Toán có mình có ta 
Tưởng chừng còn cậu thứ ba
Không theo ngành Toán may ra được nhờ 
Công ty doanh nghiệp sẵn chờ 
Lương cao bổng hậu mẹ nhờ được con 
Ngờ đâu vẫn một lối mòn 
Vẫn say làm toán cho hồn thảnh thơi 
Cha con làm Toán với đời 
Tìm bao cái đẹp cho người say mê 
Nhớ xưa mái ấm trường quê 
Mẹ vui dạy Toán mải mê trồng người 
Trải qua một chặng đường dài 
Yêu người yêu toán hỡi ai đừng cười 
Tôi đi gần hết cuộc đời 
Dại thì biết dại vui thời vẫn vui!

Năm nay sang tuổi 70
Bâng khuâng cứ ngỡ như thời còn xuân
Vẫn còn ước vẫn còn mong 
Vẫn còn góp sức vui trồng tương lai 
Vẫn còn ngày rộng tháng dài 
Vẫn say chăm bón các loài cỏ cây 
Cuộc đời sóng gió vơi đầy 
Gom thêm sức sống cho ngày mai sau 
Đời cho ta đã có nhau 
Phong ba bão táp có đâu phai nhòa 
Các con đang ở phương xa
Tin yêu bố mẹ quê nhà xa xôi
Vườn xuân hoa nở thắm tươi 
Dưới ao bơi lội từng đôi cá vàng
Đất trời ngày tháng mênh mang 
Tuổi già đã đến nhẹ nhàng thế sao 
Tin yêu xen chút tự hào 
Gia đình hạnh phúc tuổi nào cũng vui.

Bảy hai tuổi đã già chưa nhỉ? 
Nhiều đêm dài suy nghĩ miên man 
Giờ đây cuộc sống bình an 
Nhớ bao kỷ niệm gian nan thuở nào 
Niềm vui ta vẫn ước ao 
Có thêm sức sống dồi dào năm xưa
Cùng anh tập luyện sớm trưa
Bảy mươi hai tuổi vẫn chưa thấy già